AUDIO ART

Audio art, of geluidskunst, kan best worden omschreven als kunstuitingen waarbij geluid op zich of geluid in samenhang met ruimte en ruimtelijkheid centraal staan. De term omvat verschillende gebieden, doch vooraleer hier dieper op in te gaan, is het belangrijk dat we eerst stilstaan bij het onderscheid geluid en toon. We spreken van tonen wanneer we met een periodiek terugkerende golfbeweging te maken hebben en van geluiden in de andere gevallen. Het is wezenlijk dit onderscheid goed voor ogen te houden, omdat we anders gewone concerten en muziek op CD's eveneens tot het domein van de audio art zouden kunnen rekenen en dat is niet het geval.

De interesse voor geluid op zich met als betrachting geluiden aan te wenden als een centraal element in kunstproductie, dateert van het begin van de twintigste eeuw. Zonder het op gang komen van een verregaande industrialisatie van de samenleving, zou audio art als dusdanig wellicht het daglicht niet hebben gezien. Maar zodra de mens in zijn dagdagelijkse leven omringd werd door mechanische en vooral machinale geluiden, ontstond een levendige interesse enerzijds voor het gebruik van deze geluiden in kunstproductie en anderzijds voor natuurgeluiden in zowel hun onveranderd, d.w.z. niet gemanipuleerd voorkomen, als in hun potentialiteit om als 'kunstmateriaal' te kunnen worden aangewend. Men zou dus kunnen stellen dat, omwille van hun plotse bruikbaarheid, het karakter van natuurgeluiden allerhande als het ware getransformeerd werd, d.w.z. tot leven kwam, in het oor van de luisteraar, op het moment dat deze toehoorder zich omringd wist door allerlei 'niet-natuurlijke' geluiden. De toehoorder realiseerde zich toen pas bewust dat ook de geluiden van de natuur en bijgevolg ook deze van de machines en van het dagdagelijkse leven 'kunst'-geluiden kunnen zijn.

Vanzelfsprekend ligt het voor de hand dat ook de mechanische reproduceerbaarheid van geluiden een ware explosie heeft teweeg gebracht in het aanwenden van geluiden bij kunstproductie.

De meest gangbare term, die gebruikt wordt om kunst aan te duiden waarbij geluiden een cruciale rol spelen, is audio art. Natuurlijk zou men deze term als geluids- of geluidenkunst kunnen vertalen, doch dit is weinig gangbaar. Het is een internationaal verschijnsel, dat evenwel, zoals hoger reeds aangestipt, zeer uiteenlopende ladingen dekt.

Grosso modo kan men twee duidelijk uiteenlopende kunstcategorie�n aanduiden, waarvoor de noemer audio art gebruikelijk is: de louter sonore audio art en de audio art die klank en beeldende kunst verbindt.

De eerste groep, de louter sonore dus, omvat de soundscapes of klankschappen. Dit zijn muziekstukken waarbij vooraf opgenomen omgevingsgeluiden, zij het nu van stedelijke of van natuurlijke oorsprong, aanleiding geven tot muzikale composities. Bij deze vorm van audio art ontbreekt dus iedere vorm van visuele informatie. De soundscapes worden via luidsprekers ten gehore gebracht en staan los van eender welk concreet gerealiseerd visueel beeld.

Wel is het zo dat de beeldende kracht van dergelijke klankschappen heel sterk kan zijn: tal van soundscapes wekken bij de luisteraar onvermijdelijk associaties op met min of meer expliciete visuele beelden.

Daarnaast kan het natuurlijk ook voorkomen dat de soundscapes gebracht worden als onderdeel van een installatie, doch dan sluiten ze eerder aan bij de hiernavernoemde groep.

Maar ook het tegengestelde komt voor. Het klankschap roept geen enkele associatie op, meer zelfs, dit wordt expliciet vermeden. In dit geval spreken we niet meer van audio art, maar eerder van 'concrete muziek'. Hier wordt de herkomst van het geluid volledig vervreemd en zorgt de componist er juist angstvallig voor iedere duiding naar de werkelijkheid uit de weg te gaan. We hebben hier als het ware te maken met volledig abstrakte klankschappen, die hoofdzakelijk in het gebruik van geluid in plaats van klank evenals in de herkomst van de gebruikte geluiden, afwijken van het klassieke muziekconcept.

De tweede categorie audio art daarentegen verbindt beeld en geluid op een expliciete, niet associatieve, concrete wijze. De beelden - lees: de beeldende kunst - zijn in realiteit aanwezig. Deze groep valt evenwel uiteen in verschillende subgroepen, zoals daar zijn: klankinstallaties, klanksculpturen, muziekmachines, automaten, geluidsobjecten, enz.

Moniek Darge

 

Leif BRUSH (USA) natuurinstallaties en natuurgeluiden in combinatie met hedendaagse technologie



LEVKA ORI ONTMOETINGEN IN KRETA

interdisciplinaire creatieve workshops in de bergen
paleochora, 20.08 - 25.08.05
programma 2005: LAND- & AUDIO ART



wegens het grote internationaal succes van vorig jaar, hebben een aantal associaties uit belgi� en zweden, hun ervaring gebundeld en zich verenigd om een environment project met land art, muziek en po�zie, in kreta uit te werken: www.levkaori.org

u en liefhebbers uit andere europese landen kunt er voor de confrontatie zorgen.
alle kunstdisciplines zijn welkom, zowel visuele, muzikale als letterkundige.
opgelet: het aantal deelnemers is beperkt tot 15 en de laatste inschrijvingsdatum is 15 juli 05

10th LEVKA ORI ENCOUNTERS IN CRETE

interdisciplinary european creative workshops in the mountains
paleochora, 20.08 - 25.08.05
programm 2005: LAND- & AUDIO ART



for the last 9 years, art lovers from different countries have gathered in crete in the late summer to create visual or sonorous art works 'in situ'. artists and art lovers of different disciplines as landscape artists, sculptors, painters, musicians, dancers, and poets attempt to give concrete form to an idea in a specific landscape, where the environment even could make part of the artwork.

due to the large success of last year, 3 associations of belgium and sweden coordinated their forces into a collective organization: www.levkaori.org
programma 2005 elke dag start rond 10.00 en eindigt rond 18.00
  • zat 20.08 : eerste verkenningstoer en bezoek aan de sites
  • zon 21.08 : voorbereidselen en keuze van de materialen + bezoek aan enkele byzantijnse kerkjes of oud-griekse sites van elyros of yrtakina
  • maan 22.08 : werk op de site / bezoek en zwemgelegenheid in sougia-beach
  • dins 23.08 : werk op de site / avondlijke zeetrip om dolfijnen te bekijken
  • woens 24.08: werk op de site + rond 13 u lunch in anidri, afdaling van anidri-kloof + zwemgelegenheid
  • don 25.08: finale en documentatie op de site.
programme 2005 each day starts at 10 a.m. and ends about 5 or 6 p.m.
  • saturday 20: a preliminary reconnaissance tour
  • sunday 21: preparation on the site and material + visit to byzantine churches or ancient greek sites
  • monday 22: working on site + visit + swimming in sougia
  • tuesday 23: working on site + evening sea trip
  • wednesday 24: working on site + visit to anidri ravine
  • thursday 25: finale and documentation at the site.
informatie en inschrijving op interested ?
www.levkaori.org
de samenwerkende verenigingen: the collaborating associations:
  • CIC International Association
    EKSTERNEST, bergstraat 27, B-8800 roeselare
    t: +32.51 24 33 88
    f: +32.51 20 33 93
    www.artonivo.be/landartonivo


  • LAND ART CROSSING, kyrkogatan 11, SE 411 15 goteborg
    t: + 46. 31 13 54 19
    www.landartcrossing.com     look: european project


  • LOGOS FOUNDATION, kongostraat 35, B-9000 gent
    t: +32. 92 23 80 89
    https://logosfoundation.org