Whisper
Collectie Stichting Logos
Titel Whisper
Productie Gebouwd te Gent door Godfried-Willem Raes met de medewerking van Kristof Lauwers, Moniek Darge, Laura Maes, Sebastian Bradt en Xavier Verhelst
Datering 2013
Afmetingen
H x B x L: 70 cm x 30 cm x 65 cm
Gewicht: ca 25 kg
Classificatie 6: 514 + 511 + 513
Inventarisnummer LOGOS2013.04
Beschrijving van het instrument
Whisper is gebouwd op een wielbasis met twee grote vaste wielen achteraan en één zwenkwiel vooraan. Aan de kant van de grote wielen zien we de handgreep. Tussen de handgreep en bovenop de constructie op de wielbasis, zien we de ceder houten windlade van Whisper. Hierop zijn acht verschillende holteresonatoren aangebracht waarover telkens een loden pijp is geplaatst. De pijpen verschillen in grote en zijn afkomstig van een afgedankt orgelregister. Onder de holteresonatoren zijn 8 kleine ventilatoren aangebracht die de resonatoren aanzuigen. Op deze manier wordt een geluid voortgebracht dat doet denken aan een fluitketel. De zuigkracht is bepalend voor de klank. Een negende holteresonator met ventilator is vooraan onder de windlade in een plastic hoorn gemonteerd. Tegen de identieke plastic hoorn achteraan is een klankmechanisme aangebracht dat doet denken aan de intonarumori van Luigi Russolo. Tegen de achterzijde van de hoorn hangt een membraan. Het midden van dat membraan is verbonden met een gespannen snaar. Door met behulp van een DC-motor een klein tandwiel tegen de snaar te laten draaien wordt een grommend geluid opgewekt.
Whisper bevat ook twee kleine rolbelletjes en vier shakers (twee keer twee doosjes van fotoblikjes en pillendoosjes) die met behulp van elektromagneten worden geschud. Opvallend is de gesloten ronde kooi met balletjes (afkomstig van een gokmachine) die achteraan op de windlade staat gemonteerd. Deze kan met behulp van een riem en een dc motor worden rondgedraaid, waardoor de bewegende balletjes hoorbaar worden.
Zowel de kracht van de elektromagneten als de snelheid van de ventilatoren en de motoren kunnen individueel worden bepaald.
De besturingselektronica maakt gebruik van vijf PIC microcontrollers van Microchip, type 18F2525. Deze printplaten zijn op de wielbasis gemonteerd. Aan de kant van de handgreep bevindt zich ook de midihub. De voeding is onder de wielbasis bevestigd. Raes voegde vier gloeidraad lampen toe. Deze worden met het midiprotocol geschakeld.
Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van Whisper.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Whisper maakt deel uit van het Logos Robotorkest (voordien het m&m orkest genaamd). De robot wordt gebruikt in orkestraties en stukken die specifiek geschreven zijn voor het orkest.
Volgende composities zijn specifiek voor Whisper geschreven:
- “Study #15, for Whisper”, Kristof Lauwers (2013)
- “Whispered Questions”, Godfried-Willem Raes (2013)
- “Mestion Quarks”, Sebastian Bradt (2013)
- “Whispers for
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang (op de wielbasis achteraan) moet met een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche (op de bodemplaat aan de kant van de dubbele wielen) worden gestoken en de schakelaar ernaast moet worden ingeschakeld.
Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
Me fecit logos
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
De ventilatoren van Whisper bleken fragiel. Ze brandden regelmatig door en werden in 2015 en 2016 waar nodig vervangen. Om dit euvel op te lossen werden in 2019 de circuits en firmware herzien. De motoren van de ventilatoren werden voortaan met variabele gelijkspanning gestuurd.
Problematieken
/
Media
Afbeeldingen
Audio
Whisper demo download