Vox humanola 1998
Collectie Stichting Logos
Titel Vox humanola
Productie Gebouwd door Godfried-Willem Raes te Gent
Datering 1998
Afmetingen
H x B x L: 202 cm x 150 cm x 40 cm
Gewicht: ca 250 kg
Classificatie 6: 511 +514
Inventarisnummer LOGOS1998.03
Beschrijving van het instrument
Vox Humanola is gebouwd op een gelaste ijzeren vierwielige kar met draaischamelbesturing die met behulp van een kruisdissel met de meedraaiende achteras is verbonden. Vooraan boven de draaikrans van de voorwielen zien we de radiaalcompressor van Laukhuff. Deze zorgt voor de windvoorziening van het orgel. Via een zwarte buis wordt de wind naar een luchtdichte zilverkleurige houten bak gevoerd. Dit is de balg voor de winddruk. Hierop zien we twee tremulanten die gemaakt zijn van flexibele buizen die aan twee stukken van een doorgezaagd expansievat zijn bevestigd. De tremulanten worden op- en neer bewogen door de zware elektromagneten erboven die met behulp van beugels aan de twee ijzeren windlades hangen. In de hoeken van de kar zien we vier rechtopstaande ijzeren balken waaraan de windlades zijn vastgeschroefd. Hierin staan respectievelijk 24 en 32 pijpen. Via twee witte buizen, wordt elke lade van wind voorzien. Tussen de windlades en de pijpen zien we de ventielen die met behulp van elektromagneten worden geopend en gesloten (elektronische tractuur). Elke pijp wordt door een gat in één van de twee lange horizontale houten planken op zijn plaats gehouden.
Boven de het pijpwerk zien we 15 castagnetten op een gebogen ijzeren lat. Onder elke castagnette hangt een elektromagneet met een houten kloppertje met viltje. Een kabel loopt naar de midisturing die zich samen met de midihub en de voedingen achter de metalen plaat boven de windmachine bevind. Op de plaat die bovenaan versiert is met lichtjes bevind zich ook de aan- en uitschakelaar. De aansluiting voor de stroomkabel bevindt zich aan de achterkant van de windmachine.
In het midden achteraan het instrument zien we ook een menbraantoeter met een lanpje er op. Deze worden samen geschakeld. Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van Vox Humanola.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Vox Humanola maakte oorspronkelijk deel uit van het Barrelogan-project en het daarop volgende m&m-orkest (man en machine), het huidige Logos Robotorkest. De robot wordt gebruikt in talrijke orkestraties en stukken die geschreven zijn voor het orkest.
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang (aan de achterzijde nabij de stuurstang) moet met een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche worden gestoken en de schakelaar (op de metalen plaat boven aan de voorzijde vlakbij de stuurstang) moet worden aan gezet.
Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
/
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
De orgelpijpen zijn afkomstig van het register Voix Humaine van een 18de eeuws orgel uit een protestantse kerk op de Brabantdam te Gent. In 1996 werd met de bouw gestart. In 1998 was versie 1 van Vox Humanola klaar. Deze maakte voor de omzetting van de midicomando’s van de computer gebruik van een kit van de firma Pavo (met een 6805 processor). Deze bevond zich in een metalen rack-behuizing met frontpaneel en hing waar nu de metalen plaat met de schakelaar hangt. De Pavo-kit stuurde een zelf ontworpen interfaceboard aan die de elektromagneten schakelden. Ook de velocitysturing, het schakelen van de lichten, de hoorn en de castagnetten gebeurde met behulp van de sequenser software van de computer. De kar zag er in deze versie ook anders uit. De vaste as van de achterwielen zat vlak onder de houten luchtbak, waardoor de machine in zijn geheel iets lager was. De twee draaiende voorwielen, die de constructie met behulp van twee dikke stalen buizen droegen, konden met een dissel worden voortgetrokken (draaischamelbesturing). De eerste versie van Vox Humanola had slechts 8 automatische castagnetten en werkte op driefasestroom.
In 2003 werden de tremulanten toegevoegd. In de tweede versie (2005) werd de velocity sturing die voor veel problemen zorgde, achterwege gelaten. Voor de dynamiek werd nu gewerkt met tremulanten en de druk in de windlade.
Het oude besturingssysteem werd vervangen door twee besturingscomputers gebaseerd op Microchip PIC controllers, één voor het orgel en één voor de 15 castagnetten (7 meer dan in versie 1). Oorspronkelijk werden de 7 castagnetten bespeeld met trekmagneten die met een kabeltje de telkens de twee delen van de castagnette tegen elkaar trekken. Dit systeem werd vervangen door het huidige systeem. Verder werd er ook een nieuwe midihub geplaatst. De voedingen werden aangepast en werken voortaan op netstroom. De wielbasis werd tot het huidige systeem omgebouwd. De module met castagnetten kan ook afzonderlijk worden gebruikt. Raes beschouwt deze om die reden dan ook soms als een afzonderlijke robot, namelijk “Casta Une”. Hij bouwde in 2007 de soortgelijke robot “Casta Due”.
Problematieken /
Media
Afbeeldingen
Audio
Study #14 - Kris de Baerdemacker
Tags
robot blazen/lucht midi orgel castagnette