Ars Musica
Concert 21 maart 2001 - 20.30.u
Botanique Brussel
Arne Deforce, cello solo
CRFMW (Centre Recherche Musique) Liège: live-electronics
Programmaconcept.
Het programma concept van Über die Linie… betreft nauwelijks ontoegankelijke grensgebieden, een ‘interface’, een zone, het vlak waar twee gebieden elkaar raken. Het oppervlak waar bijvoorbeeld het ‘neo-romantisch’ klankidioom en het modernistische van Rihm elkaar raken, waar Xenakis' stochastieke componeertechniek doordongen wordt met archaïsch ritueel en Griekse mythologie, of de dualiteit van twee werelden in de relatie solist-cellist en live-electronica-computer in Harveys Advaya. Aan de ander zijde van de grensovergang, daar waar twee met elkaar ‘incompatibele’ gebieden elkaar raken, ontstaat een ‘interface’, en een paradoxale ruimte. De zone confronteert het geometrisch ‘systeem’denken, met het grenzenloze, het ‘onmatige’ van de voortdurend zoekende creatieve geest.
Het concertprogramma heeft als thema de 'overschrijding' van de linie, het zich bewegen op de grens. De linie als meetlat, maatstaf voor het zoeken naar nieuwe expressievormen. De grens van tijd en ruimte. De grens van het net speelbaar mogelijke.
Het concert bestaat uit twee delen. Twee werelden staan tegenover elkaar. De linie is het vertrekpunt van een voortdurend zoeken, voortdurend vinden, overschrijden, vastleggen en overtreden van het Andere.
Voor de pauze, de cello solo. Na de pauze, cello en live-elektronica. De ruimte wordt het instrument. Er ontstaat een vibrerende klank als meezinderend, laaiend vlak in de ruimte. Muziek over de oppervlakte van de klassieke concertopstelling heen. De contouren vervagen, de lijnen van de vertrouwde ruimte worden door de klank, hertekend. Op de linie ligt de waakzaamheid over alles wat voorspelbaar is, en in een systeem is gevat. Voor de componisten van dit programma: de afkeer van alles wat vanuit een vooropgezette structuur, voorspelbaar of ‘te verwachten’ is. In de geest van L. Nono is de linie ook het spoor, het pad van Rihm's 'onverwachte verwachten' of hoe spel en spelregels leiden tot het radicaal loslaten van de schaduw van zekerheid voor de frisse glans van mogelijkheid.
De cello ontdubbelt zich, speelt in op de ruimte en wordt door de computer hertekend in de ruimte. Live-electronica en spacialisatie- technieken maken, dat tweemaal vier luidsprekers een paradoxale ruimte creëren. Een ruimte waarin de cello met zichzelf gaat ‘concerteren’. Vier ‘lagen’ muzikaal materiaal, simultaan, naast elkaar, bovenop elkaar, als in een fotografische ‘double exposure', creëren een nieuwe ruimte, een virtuele ruimte. Een Zone dus. A.D.
· Iannis Xenakis Kottos 1977 9'
· Jonathan Harvey Curve with plateau 1982 10'
· Wolfgang Rihm Über die Linie 1999 18'
· Pauze
· Gunther Steinke Arcade 1991-92 12
· Jonathan Harvey Advaya 1993-94 22'